Her ay geliştiğimizi, büyüdüğümüzü, daha iyi hale geldiğimizi görüyoruz. Tabii bunda yazarlarımızın, okuyucularımızın, dostlarımızın öneri, destek ve eleştirile¬rinin katkısı büyük. Hepsine ayrı ayrı kalbî şükranlarımızı sunuyoruz.
Ehad olanın, tek olanın adıyla.
Yeni bir zaman diliminin başındayız. Miladi yeni yılın ilk sayısıyla karşınızdayız.
“2021’den ne kaldı?” diye geriye baktığımızda, kendi adımıza sevinecek bir şey buluyoruz: Güzel bir on sayı. Hamdediyoruz.
Her ay geliştiğimizi, büyüdüğümüzü, daha iyi hale geldiğimizi görüyoruz. Tabii bunda yazarlarımızın, okuyucularımızın, dostlarımızın öneri, destek ve eleştirilerinin katkısı büyük. Hepsine ayrı ayrı kalbî şükranlarımızı sunuyoruz.
Geçtiğimiz yıl boyunca koronavirüs ile yattık kalktık. Aralık ayında ülkece, milletçe yaşadığımız dolar darbe teşebbüsü, bu topraklarda yaşamanın kolay olmadığını bize bir kez daha gösterdi, öğretti. Hepimize düşen emin, sağlam ve sert adımlarla istikamet üzere yürümek, yürümek. Rabbimiz yâr ve yardımcımız olsun.
İÇİNDEKİLER
Ahlâk Timsali Öncü Çınarlarımız
Ulu çınarlarımızdan terk-i diyâr eyleyenlere refik olma bahtiyarlığına eren, ders okuyan, sohbetinde ve hizmetinde bulunan büyüklerimiz, onların örnek kişiliklerine dair tanıklıklarını cömertçe paylaşmalı, neslimiz bundan mahrum bırakılmamalıdır. Halit ÇALIŞ Prof. Dr., Necmettin Erbakan Üni. İlahiyat Fak. Hayatın ilahi buyruklara uygun tanzimi noktasında ümmetin öncü çınarlarının, ilmi-fikri görüşleri kadar, belki daha da fazla, kişilik ve karakter […]
Size Mutluluğun Sırrını Vereyim Mi?
Olan şey şudur, başka bir kavram dünyası ile zihinlerimiz işgal ediliyor, tıpkı gıda mühendisliği gibi bir tür toplum mühendisliği yöntemi ile düşünce genetiğimiz ile oynuyorlar. Gençlerimize doğrudan ya da dolaylı olarak bu metinler rehberlik ediyor. O halde onları hafife alma lüksümüz yok. Aksine dikkat kesilmek durumundayız. Derviş Çelebi Sevgili okur, peşin olarak söyleyeyim, başlığın ima ettiği gibi […]
es-Selâm
Selam, sözlükte “her türlü bedenî ve ruhî hastalıklardan, eksiklik ve kusurdan uzak; selamette, barış ve esenlik içinde olmak, kurtulmak, rahatlamak” anlamlarında iken, Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadis-i şeriflerde “emân, kurtuluş, esenlik, barış” manalarında kullanılır. Zehra TUNÇ İMH Genel Sekreter Yrd. “Efendim, Evveli, âhiri, zâhiri, bâtını selâmlarım. El-Evvelü Allah, El-Âhirü Allah, Ez-Zâhirü Allah, El-Bâtınü Allah… Sâhib’i selâmlarım. […]
Kırk Kandil -11-
TULEYB B. ’UMEYR: Hz. Peygamber’in Halaoğlu Kureyş kabilesinden soyu Kusay’a dayana Tuleyb’in yaklaşık olarak miladi 600 yılında doğduğu söylenebilir. Annesi Hz. Peygamber’in halası Ervâ bint Abdülmuttalib’dir. Rıza SAVAŞ Prof. Dr., Dokuz Eylül Üni. İlahiyat Fak. Emekli Öğretim Üyesi Kureyş kabilesinden soyu Kusay’a dayana Tuleyb’in yaklaşık olarak miladi 600 yılında doğduğu söylenebilir. Annesi Hz. Peygamber’in halası […]
İnci Mercan Gerdanlığı -10-
SAİD İBN-İ ZEYD (R.A.) Said tek başına Müslüman olmamış, Ebu Bekir’in davetiyle, hanımı Fatıma bint Hattab ile birlikte Müslüman olmuştur. O delikanlılık ve gençlik çağlarındaki bütün enerjisini İslam’ın hizmetine harcamıştır. Ahmet POÇANOĞLU Emekli Konya İl Müftüsü Cennetle müjdelenen Said ibn-i Zeyd ibn-i Amr ibn-i Nüfeyl ibn-i Abd’il Uzza ibn-i Rebah ibn-i […]
İbrahim Metin Uğur ile “Türkistan’dan Anadolu’ya Göçen Türk’ün Sesi: Rebâb”
Çellist ve Rebâbzen İbrahim Metin Uğur Tarsus’ta doğdu. Beş-altı yaşlarında babasının (tânbur gibi) çaldığı bağlamayla tanışarak müziğe adım attı. Daha sonra öğretmen olan büyük ablasının çaldığı keman sazına yöneldi. İlk gençlik yıllarında bir motor tamiri ustası olan Habib Karpuzoğlu’ndan ilk nota bilgilerini öğrendi. Bestekâr İsmail Baha Sürelsan’ın otuz üç kişiden oluşan grubunun üyelerinden Kanuni Abdulhafız […]
Dil Derinleşme Midir, Kesişme Midir?
Dil, kalbin durumuna göre kendine eklemeler ve çıkarmalar yapar; anlam katmanları böyle oluşur veya böyle ölür. Büyük sûfî Abdülkadir Geylâni ne güzel ifade ediyor bu durumu. Şöyle diyor bir yerde: Dil kalbin çocuğudur ve ona tabiidir. Mustafa AYDOĞAN Dil bir sistem olarak, doğmak, gelişmek ve kendi mükemmel sınırlarına ulaşmak için bir bilgiye ve özel bir […]
Türkçe ve Dünyevileşme
Kelime neden bu kadar önemlidir? Bunu anlamak için geleneğimizde neden zikir ve tesbihatın olduğunu ve ısrarla neden tavsiye edildiğini düşünmek gerekir. Mustafa ÖZÇELİK Dünyevileşme, bu çağda karşı karşıya kaldığımız en temel problemlerden biridir. Bu durumun etkilerini hemen her alanda görmekle beraber en çok da din ve dil konusunda görmekteyiz. Zira dünyevileşme (sekülerleşme), sözlük manasıyla bile […]
Dil Bizim, Lisan Bizim, Zeban Bizimdir!
Her dil, özünde gelişme ve zenginleşme gücünü taşır. Dolayısıyla diller arasında üstünlük yarışı pek de anlamlı değildir. İbrahim DEMİRCİ Adımı İbrahim koymuşlar. “Bu cümlenin öznesi ne?” diye sorsanız bana “onlar” diyebilirim. “Onlar mı, onlar kim?” diye devam etseniz sormaya “Ailem”, “babam”, “annem”, “annem babam” gibi cevaplar verebilirim ama bunların doğruluğunu veya yanlışlığını kanıtlayacak bilgiden yoksunum. […]
İmlânın Türkçeyi Teşrifi Arz Olunur
Eline her klavye alanın kendini yazar, önüne düşen her kelimeyi alt alta yazanın kendini şair sandığı bir girdaptayız artık. Mehmet Şamil BAŞ Şair-Dr. Öğretim Üyesi, Recep Tayyip Erdoğan Üni. İlahiyat Fak. Konu, Türkçesi varken yabancı dildeki kelimeleri kullanmanın ötesine geçti artık. Başıboş bir öz güven ve hak edilmemiş bir gurur ile kuruluyor cümleler. Dahası mevcut […]
Gönül Deniz Dil Kıyıdır
Türk dili, gönül dilidir. Hz. Yunus’tan itibaren -öncülleri pîr-i Türkistan Hace Ahmed Yesevî ve öncüllerini de düşürsek- Türkçe, gönlün dilidir, semavî öğretinin en sade biçimde aktarıldığı bir dünyadır. Sadık YALSIZUÇANLAR Ebu’l-Hasan Harakanî Hazretleri’nin sözüdür: “Gönül deniz, dil kıyıdır. Denizde ne varsa kıyıya, gönülde ne varsa dile o vurur.” Efendim, insan dilinin altında gizlidir derler. Mübarek […]
Ateş Kesilen Sabâ
Türkçe yazılan şiir, bünyesine sirayet etmiş onca meselenin yanında bir dil garabetini dillendirme sancısı, dile getirme sıkıntısı, dil bilmeme zaafı, dilsizlik ağrısı, yanlış ya da yabancı bir dille konuşmaya zorlanma tehdidi yaşamaktadır. Ali Emre Türkiye’de yazılan şiirin taşıdığı zindelik ve zenginliğin görünür kılınmasını, sahici ve nitelikli arayışlara yönelmesini, çıtayı yükselterek irtifa kazanmasını engelleyen iki […]
Dile Gelmeyen
Bütün mesele mânâsını kaybeden maneviyatta, kutsiyetini yitiren mukaddesatta ve hafızası çöken muhafazakârlıkta odaklanmaktadır. Hüseyin AKIN Şair-Yazar Lise birinci sınıf, herkes gibi benim de kafamdan çekilip bir belirsizliğe doğru sürüklendiğim yılların başlangıcını teşkil ediyordu. Bakınız hâlâ “oluşturuyordu” yerine “teşkil ediyordu” diyorum. Ne Türkçe biliyorduk o yıllar ne Arapça ne de herhangi bir yabancı dil. Anlayacağınız Anadolu’dan […]
Türkçenin İlk Kelimesi Üzerine
Ezcümle, nasıl olduğu açıkça bilinmese de konuşma ve yazmanın bizzat Yaratıcı tarafından öğretildiğini, dillerin ve onları gösteren yazıların, Allah’ın âyetlerinden bir âyet olduğunu anlıyoruz. Kâmil YEŞİL Bazı olaylar vardır ki yıllarca halledilemeyen tarihî, felsefî, itikadî vb. bir konuyu kökünden çözmese bile konuya dair büyük bir açılım getirir. Bu, Fransızların “l’esprit d’escalier” dedikleri cinsten bir şeydir. […]
Dil
Rabbimiz kitabını arı duru bir dille (Mübîn) indirdiğini beyan ediyor (Şuara, 195). Bu olgu üzerinde uzunca tezekkür/tefekkür etmeliyiz. Apaçık bir dille gönderilmiş kitabı hakkıyla anlayabilmek için apaçık bir dile sahip olmalı. Apaçık bir dile sahip olabilmek için ise hassasiyet ve gayret gereklidir. Pejmürde bir dille yüce anlamları taşımamız imkân dâhilinde değildir. Kemal MANSUR Halifelik gibi […]
Tanpınar Türkçesinde Rüya Nizamı
‘Dilde rüya halini kurmak’ olarak nitelendirebileceğimiz bu durum, onun mükemmeliyet fikriyle açıklanabilir. Valery’den mülhem geliştirdiği “dildeki rüya nizamı”ından kasıt, bir başkasına benzemeyen ve sadece kendine has ses imzası olan poetik/figüratif bir söylem oluşturmaktır. Salih UÇAK Gürcistan Üni. Türkoloji Kürsüsü Dilin tabii müştereklerinden sıyrılarak kendine özgü bir söylem geliştiren Tanpınar, metin içi tutarlılık ve anlam dizgesindeki […]
Lisanımıza Kasteden Medeniyetimizi Yok Etmek İster
Osmanlıca’da bu zenginliği gayet güzel görebilmekteyiz. Zira farklı dillerin bir araya getirilmesi ile en basit bir yaklaşımla insanın meramını anlatması daha kolay ve güçlü hale getirilmiştir. İlmi yönü ise çok çok daha derindir. Mucahid YILDIZ Derler ki insanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşır. Dil, ağzımızdan çıkan seslere şekil vermek suretiyle karşımızdakinin bizi anlamasını sağlayan […]
D. Mehmet Doğan ile Türkçe Üzerine
D. Mehmet Doğan, 1947’de Ankara Kalecik’te doğdu. Doğan, 1968’de Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın ve Yayın Yüksek Okulu’na (şimdi Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi) girdi. 1972’de bu okulun radyo-televizyon uzmanlık bölümünden mezun oldu. 1972- 1978 yılları arasında sırası ile Türk Tarih Kurumu Yeni Türkiye Araştırma Merkezi, Dergâh Yayınları ve TRT Kurumunda çalıştı. Türkiye Yazarlar Birliği Vakfı ve Türkiye […]
Ah Kelimeler!
Kendi kelimelerimiz ile bir hayat kuramadığımız zaman başkalarının kelimeleri ile hayaller kurup hayatımızı şekillendirmeye başlıyoruz. Betül ZEYREK Kelimelere yüklenen anlamlar, içi boşaltılan yalnız bırakılan kelimeler… Unutulmuş, içi boşaltılmış, ruhsuz bırakılmış kelimeler… Kelimelerin ruhu olur mu diye düşünmeyin. Kelimelerin asıl ruhu olmazsa insan özü ile bütünleşemez, bir kimliğe bürünemez. Her kelimenin yansıttığı bir ruh vardır, gelir […]
Çeviri Üzerine
Çeviri denince ilk akla gelen şey bir dilden başka bir dile dönüşüm olsa da özünde her dil, kendi içinde de çevirme eylemine ihtiyaç duyar. Herhangi bir metni okurken öncelikle kendimize tercüme ederiz. Selma Aksoy Türköz Yazar-Çevirmen Kelimeler bir dilin esasını oluşturur ve anlamı bina eder, bu binadaki kavram örgüsü ise dil ile ortaya çıkar. Her […]
Taha Kılınç ile Son Kitabı Bir Rüyayı Hatırlar Gibi’yi Konuştuk
Gazeteci-Yazar Taha Kılınç 1980 Anamur (Mersin) doğumlu. Kartal Anadolu İmam- Hatip Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. 2011-2016 arasında Sabah gazetesinde editör ve dış haberler müdürü olarak çalıştı. 2016’dan beri Yeni Şafak gazetesinde, haftanın iki günü Ortadoğu ve İslâm dünyası merkezli yazılar yazıyor. Yayımlanmış 17 kitabı olan Taha Kılınç, aynı zamanda aylık Derin Tarih […]
Üstad Sezai Karakoç’un Kronolojik Hayat Hikâyesi – 2
Mülkiyede ikinci sınıftan itibaren sıra arkadaşı Cemal Süreya’dır. Süreya’ya katkı sağlar, şiir düzleminde yardımcı olur, dışlanmasına rağmen onu savunur. Fahrettin GÜN 1950: Ankara’da Mülkiye Mektebi’nde öğrencidir. Derslerine şevkle çalışır. Okul dışı zamanlarında kütüphaneye gider, orda bilhassa “Grand Larousse du Ving Piemen Siecle”, (Yirminci Yüzyılın Larousse’u) “Dictionaire de L’Acedemie Franceise” gibi Fransızca ansiklopedi ve sözlüklerin […]
İmam Gazâlî’nin Tasavvuf Anlayışı: Şehâdetle Şâhit ve Meşhûd Olmak
İmam Gazâlî çok erken yaşlarda tatmaya başladığı bu manevi yolculuğun önündeki engeli geç de olsa fark etmiştir. Terk makâmına ulaşmadan fenâ mertebesine erişilemediği artık zâhirdir. Ama dinen rütbelerin en üstünü kabul edilen ilim öğretmek gibi bir meşgaleden kopmak da kolay değildir. Mülayim Sadık Kul Bir önceki yazımızda ele almayı planladığımız Gazâlî’nin tasavvuf anlayışı konusuna bu […]
Mehmed Zahid Kotku’nun Din Anlayışında İman-Amel Bütünlüğü Vurgusu
Çağının diğer “dertliler”i gibi insan için en önemli kıymetin iman olduğunu her dem vurgulayan Mehmed Zahid Efendi (Rha), amelsiz imanın kaim olamayacağını anlatmaktan vazgeçmemiştir. Mehmet ÖDEMİŞ Dr., Eğitimci 1980 Kasım’ının döktüğü kutlu yapraklardan biri olan Mehmed Zahid Kotku (Rha), hayata gözlerini uzun yıllar görev yaptığı İstanbul’da kapamıştır. Ehl-i Sünnet Akaidi, Cennet Yolları ve Tasavvufî Ahlak […]
Tarih ve Sanat Kokan Coğrafyamız: Endülüs
Endülüs’ün de simgesi hâline gelmiş olan “ve lâ galibe illallâh” hakikati, bu mihrabın her bir inceliğine, çinisine, taşına, ruh gibi nakşedilmiş olmalı ki buradan yükselen nur, suni karanlıkları delip geçerek gelen ziyaretçilerin gözlerinin kendi üzerine çevrilmesine sebep oluyor. Yusuf Emre BOZAN “Zaman bu, ona ne kılınç kını dayanır ne meşhur kaleleri sultanların. Kınlar eskir, kaleler […]
Endülüs’e Son(suz) Bakış
Endülüs büyük bir medeniyetin sesi, ilmin ve sanatın serpilişi, büyük doğumların ve büyük acıların tanığı! Geçmiş zamanlardan kalma aydınlığın ışıttığı kubbede İslam’ın hasretle yoğrulan nuru ve o nurun dokunduğu aynalar, aynalarda akslar. Her yansımada Endülülüs’ün selamı tarihten gelen, içimizde büyüyen. Firuze YİĞİT “Gün doğmadan” diyeceğim gözlerim doluyor.[1] Cebelitarık’ın suretini buğulayan sis, bir yorgunluk gibi […]
Şems-i Tebrizî’nin Vatanı: Tebriz II
Tartışmasız Doğudaki en büyük ve en önemli pazarlardan yani sizin anlayacağınız, kapalı çarşılardan biri burası. Tam bir yıl önce Şam ve Halep kapalı çarşılarında yaşadığım şoku bir kez de burada yaşıyorum desem inanır mısınız? Rıdvan Canım Prof. Dr., Trakya Üni. Edebiyat Fak. Aslında Tebriz, mutlaka bir bilenle gezilmeli. Bu müzelerin mahalle aralarında aranıp bulunması mümkün […]
