Her an ağzımızda olduğundan mıdır nedir, lisanımızın kıymetini tam olarak bildiğimiz söylenemez. ‘Ya hayır söyle ya sus!’ hepimizce bilinen bir hadis-i şeriftir. Yalnızca hayır söyleyen lisan, imanın, ameli salih ve ahlakın ifadesidir
Mucahid YILDIZ
Son yıllarda memleketimizde olduğu gibi dünyanın her yerinde başta internet vasıtasıyla olmak üzere, medya kullanılarak bütün diller üzerinde dehşet verici bir cinayet işlenmektedir. Bu cinayetle toplumların kendi manevi yapısını tahrip ederek, tüm insanları tek tip birey haline getirmek istiyorlar. Yeryüzündeki hâkim kapitalist güç, insanların en az ve en basit kelimelerle yalnızca temel ihtiyaçlarını ifade edebilecekleri bir lisan ile yetinmelerini istiyor.
Dili yozlaştırılan, zayıflatılan toplumlar netice itibariyle onları bu hale getiren güçlerin boyunduruğu altına girmekteler. Bu baskıya en fazla karşı koyabilen insanlar ise Müslümanlar. Günümüzde her cihetten Müslümanlara hücum eden güç, elbette lisanımızı da hedef almaktadır. Gerek günlük hayatımızın dünyevi işlerinde gerekse inancımızın ifadesini ihtiva eden İslam ıstılahında bizi dinimizden uzaklaştırmak isteyenler, kasıtlı olarak lisanımızı zayıflatmak gayreti içindeler.
Maalesef modern olmak, çağa ayak uydurmak, herkese şirin görünmek gayreti ile bu felaket cereyanına bilmeden katılan ve bunun farkında bile olmayan insanlar arasında, bir zamanlar dejenerasyona karşı olmakta önde gidenlerin bazıları da yer almaktadır.
Burada mevzu bahis etmemiz gereken diğer bir mesele ise sözde dini daha iyi anlamak ve anlatmak maksadıyla Hz. Resûl-i Ekrem Efendimizden bu yana, sahabe-i kiram, tabiin ve Tebeu’t-tâbiîn ile günümüze kadar gelen sünneti seniyyenin dilini bir tarafa bırakan bir anlayışın ortaya çıkmış olmasıdır. Bu dil güya Kur’an’dan başka bir şeye ihtiyacımız olmadığını öne sürerek yeni nesilleri İslam’dan uzaklaştırmaktadır.
Halbuki, dinin tebliği ve irşad çalışmalarımızın en güzel ve mükemmel örneği, Resûl-i Ekrem (s.a.v.) efendimizdir. O, insanlara İslam’ı anlatırken herkesin anlayabileceği bir dil kullandı. Bu durum onun seviyesini düşürmedi, münevver bakış açısına hiçbir ziyan vermedi. Müşriklerin önde gelenleri dahi hitabeti, üslubu Allah (c.c.) tarafından terbiye edilmiş Peygamber’i gizli gizli dinlemekten kendilerini alamıyorlardı.
Günümüzde akademik kariyerlerini her şeyin önüne alan birtakım kimseler, kendilerini daha bilgili, daha seviyeli göstermek adına, batılı kavramlar kullanmayı tercih ediyorlar. Özellikle bu dillerdeki kelimeleri aslıyla söyleyerek veya Türkçe’ye aynen tercüme etmek suretiyle sarf ettikleri çaba çoğunlukla sert duvarlara tosluyor. Bu çok yanlış bir usuldür. Özellikle İslami mefhumları anlatırken, batı dillerinden faydalanmak istediğinizde, o mefhumların asli manalarını tam olarak ifade edemezsiniz.
Muhatabınızın bu mefhumları iyi anlaması için mevzu hakkında daha fazla bilgilenmesi gerekir. Mesela Almanca’da iman etmenin karşılığı olarak sözlüklerde ‘glauben’ fiilini görürsünüz. Halbuki bu kelime günlük hayatta ‘zannetmek, sanmak’ manalarında da kullanılır. İman ise zannetmekten, sanmaktan çok daha ileri bir seviyededir. İman, Allah’ın var olduğuna mutmain olmak, kesinlikle kabul etmek anlamını taşır. ‘Glauben’ ise zandan öteye geçmeyen bir kavramdır. Almanca’da ‘überzeugt sein’ mutmain olmanın karşılığıdır. Yani yalnızca zannetmek fiiliyle yetinirseniz, imanın ne anlam ifade ettiğini Almanca konuşan birine tam olarak izah edememiş olursunuz. İkinci fiil ile kısmen açıklayabilirsiniz. İslam’ı tam manasıyla anlamak için Kur’an ve hadis dili olan Arapça’yı aslıyla öğrenmek gerekir. Nitekim Türkçe’ye de birçok İslami kavram aslıyla yerleşmiştir ve öylece anlaşılmaktadır.
Her an ağzımızda olduğundan mıdır nedir, lisanımızın kıymetini tam olarak bildiğimiz söylenemez. ‘Ya hayır söyle ya sus!’ hepimizce bilinen bir hadis-i şeriftir. Yalnızca hayır söyleyen lisan, imanın, ameli salih ve ahlakın ifadesidir. Kur’an ve sünnet dairesinin dışına çıktığında büyük felaketlere bile sebep olabilir. Yunus Emre (r.a.) ne güzel söylemiş:
Söz ola kese savaşı söz ola bitire başı
Söz ola ağılı aşı bal ile yağ ede bir söz.