Doğu Türkistan

Asimilasyondan Kıyıma: Doğu Türkistan Soykırımı

Çin devletinin Doğu Türkistan’da yürüttüğü demografi, göç ve doğum politikaları bölgenin doğal unsuru olan Müslüman Doğu Türkistan halkının, bölgeye sonradan göç ettirilen Han Çinli nüfusun içinde erimesini hedeflemektedir. Feyza Pınar YAŞAR Araştırmacı, Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği (ETHR) Doğu Türkistan’da süren zulüm ve baskı ele alınırken, bölgede uygulanan politikaların uluslararası hukuk açısından incelenmesi ve doğru kavramlar ile tartışılması özel bir önem taşır. Doğu Türkistan topraklarının Çin devleti tarafından işgal edilmesinden bu yana bölgede yaşayan Müslüman Türki halklar politik, dini ve milli kimlikleri sebebi ile sistematik bir şekilde baskıya maruz kalmış ve Çin devletinin temel doktrinlerinden biri olan Çinlileştirme politikası doğrultusunda asimilasyona zorlanmıştır. Bununla birlikte…

Okumaya devam edin Asimilasyondan Kıyıma: Doğu Türkistan Soykırımı

Osman Batur’un Altay Halkına Yazdığı Mektup*

*Ömer Kul, Altay Kartalı Osman Batur Han, Rumuz Yayınları, İstanbul:2019, ss. 62-63. İnsicam-Alıntı  “Birlikte büyüyen arkadaş, akraba ve küçük-büyükler. Bu mektubu yazmamım sebebi her Kazak çarvacısı bana Batur ismini koymuş, bu dört-beş sene içerisinde gündüz dikkatimi bozmuyor, gece uyumuyor, kışın üşüyor, yazın terliyor, gece uyuduğumda atımın üstünde uyuyor, taşları yastık yapıyor, çizmemi ayağımdan çıkarmıyor ve o çizme ile sudan, gölden geçiyorum. Ben sadece şahsım için, Çin teşkilatı beni yakalamasın veya çarvacıları hor görmesinler diye savaşmıyorum. 11 senedir Çin, bütün Doğu Türkistan’ı işgal etmiş ve altı büyük siyaseti burada uygulamıştır. Kazaklarla diğer milletlerin aynı olduğunu söylüyorlar. Ama iyi verim veren yerlere hep Çinlileri gönderiyorlar. Doğu Türkistan’daki…

Okumaya devam edin Osman Batur’un Altay Halkına Yazdığı Mektup*

Doğu Türkistan’ın Bağımsızlık Mücadelesinde Dini Değerler ve Din Adamlarının Rolü

Aslında Yusuf Has Hacib ve Ḳaşgarlı Mahmud birbirinden uzak ve birbirini tanımamalarına rağmen, ikisi de aynı malzeme üzerinde çalışıp yekdiğerini tamamlamıştır. Ḳaşgarlı Mahmud Türk kavimleri, yaşayış tarzı, dili, edebiyatı; Yusuf ise Türklerin fikir hayatı ve manevî varlığı üzerinde durmuştur. Nur Ahmet KURBAN Doç. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart Üni, İlahiyat Fak. İslam dini en etkin biçimde Karahanlılar döneminde, Doğu Türkistan’da yaşayan halkların hayatında yer aldığı söylenir. O günden yakın tarihimize kadar bölgede kurulan devlet ve beylikler İslamî değerleri benimsemiş, varlıklarının bu değerler üzerinde devam ettirmişlerdir. Kültür ve gelenekler, bu değerlerle özdeşleşmiş durumdadır. İleride temas edileceği bölgede yabancı unsurların işgal girişimleri sürecinde de dinî değer ve din…

Okumaya devam edin Doğu Türkistan’ın Bağımsızlık Mücadelesinde Dini Değerler ve Din Adamlarının Rolü

Türkistan Çini’nde Seyahat*

Esasen bunların mevcudiyeti on üçüncü asırda Asya’da seyahat etmiş olan Marco Polo tarafından keşfedilmişti. Bu koyunların boynuzları diğer ehlilerinden çok büyüktür. Altı asır evvel Marco Polo bu koyunları şu şekilde tarif ediyor: “Bunlar büyük cüssede yabani koyunlardır ki uzunlukları altı el ayasıdır.” Bu altı el ayasının 5 kademe (ayak) müsavi olduğu tahmin edilmektedir. Yazan: Kazım Sevinç Yayına hazırlayan: Ahmet Geçer *Alıntı: Hayat Dergisi, 9 Ağustos 1928, Ankara, s.89. Son zamanlarda İngiliz ve Amerikalı kâşifler Orta Asya’da (Tiyançin) dağları havalisinde ayrı ayrı keşfiyat ve tetkikatta bulunmuşlardır. Bunlarda Oven Lattimore dört aylık seyahati esnasında evvelce çöl zannedilen bir sahada vaktiyle bir Moğol sergüzeştçisinin müstakil bir hükümet teşkil…

Okumaya devam edin Türkistan Çini’nde Seyahat*

Doğu Türkistan’da 1933’te Kurulan İslâm Cumhuriyeti Devleti’nin Millî Temelleri Üzerine

Doğu Türkistan halkı istiklal mücadelesinden asla taviz vermedi ve 12 Kasım 1933 tarihinde bu cumhuriyeti tekrar ayağa kaldırdı ve bu defa Gulca şehrinde Doğu Türkistan Cumhuriyetini ilan etti. Bu cumhuriyet 1949 senesine kadar devam etmiştir. Alimcan BUĞDA Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üni., İlahiyat Fak. Özet Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarından itibaren Batı’da ortaya çıkan Rönesans ve yenilik hareketleri akabinde sanayileşme faaliyetleri, imparatorluk bünyesinde yavaş yavaş hissedilmeye başlamış, Batı taraftarı kimseler de gitgide çoğalmaya başlamış ve toplumda ciddi etki yaratmaya başlamıştır. Buna karşılık İslâm dünyasında da birçok münevver aydın kimseler Batı’ya karşı direnme göstermiş ve ıslahat/yenilenme arayış içinde olmuşlardır. Özellikle Türk dünyasında başlayan Cedidcilik/Yenileşme hareketlerinin yansımaları İsmail Gaspıralı’nın büyük…

Okumaya devam edin Doğu Türkistan’da 1933’te Kurulan İslâm Cumhuriyeti Devleti’nin Millî Temelleri Üzerine

Bir İstiklâl ve Hürriyet Aşığı: Osman Batur

Osman Batur’un tarih sahnesine çıkışı, 1940’ların başıdır. 12 Şubat 1940’da Sarıtogay’da Akit Hacı’nın camisine yapılan saldırı ve baskın, büyük tepkiye sebebiyet vermişti. Bu tepki hareketinin başını, Irıs ve Esim Hanlar çekmekteydi. Mustafa ÖZEL Prof. Dr., FSMVÜ, İslami İlimler Fak. “Bugün silah veren yarın canını verir. Benim Çinlilere verecek silahım yok. İstiyorlarsa gelip kendileri alsın. Korkanlar silahlarını teslim edebilirler”.· Osman Batur Kahramanlar, milletlerin zor zamanlarında ortaya çıkarlar. Ülkenin işgali, topraklarının sömürülmesi, halkın soykırıma uğratılması, kültür, tarih, din ve kimliklerinin yok edilmesi bu zamanların bazılarıdır. İstiklâl ve hürriyet, Allah’ın insanlara verdiği, doğuştan gelen duygulardır. İnsan doğduğunda belli bir yaşa kadar büyüklerini vazgeçilmez görür, onlara son derece bağlıdır.…

Okumaya devam edin Bir İstiklâl ve Hürriyet Aşığı: Osman Batur

Doğu Türkistan’ın Kalbi: Kâşgar

Günümüzde bütün Doğu Türkistan gibi Kâşgar da dünyada benzeri görülmemiş bir zulüm ve baskı döneminden geçmektedir. Milyonlarca insanın eğitim adı altında asimilasyon kamplarında toplandığı, sağlıklı haberleşmenin dahi sağlanamadığı sahipsiz, mazlum bir coğrafyanın yetim bir şehri olarak Kâşgar, kardeşlerinin elini uzatmasını beklemektedir. Bize düşen de gönül coğrafyamızın bu nadide çiçeğine sahip çıkmak, en azından dualarımızda yer açmaktır. Sinan ÖZYURT Günümüzde Orta Asya diye adlandırılan bölgenin tarihi ismi Türkistan’dır. Bu coğrafyanın doğusunda Uygur Türklerinin yaşadığı topraklar da Doğu Türkistan olarak anılır. İşgalci Çin yönetiminin Şincan Uygur Özerk bölgesi olarak adlandırdığı bu coğrafya için tarih boyunca Kaşgar, Doğu Türkistan, Batı ülkesi ve Çin Türkistan’ı veya Türkistan-ı Çin gibi…

Okumaya devam edin Doğu Türkistan’ın Kalbi: Kâşgar

Çin’in Doğu Türkistan’daki İslam’a Karşı Savaşı

Doğu Türkistan'da Çin komünist rejiminin en çok zulmettiği kesimlerin başında din âlimleri gelmektedir. İster işgalin ilk günlerinde ister son yıllarda olsun, din âlimleri her zaman Çin Komünist Partisi'nin ana hedefi olmuştur. Uygur İnsan Hakları Projesi'ne (UHRP) göre, 2014 yılından bu yana binden fazla din alimi, dini öğretim ve topluluk liderliği ile ilişkileri nedeniyle tutuklanmıştır. Bunların 57'si (%5) 60 yaş üstü yaşlılardan oluşmaktadır. Memet Tohti Atawulla Araştırmacı, Uygur Araştırmaları Merkezi Giriş Son yıllarda Çin'de Müslümanlara yönelik yaygınlaşan ayrımcılık, İslam’ın “Çinlileştirilmesi” gibi İslamofobik eğilim ve politikalar şiddetle artmaktadır. Bu çeşit eğilim ve politikalar şu anda Çin işgali altındaki Doğu Türkistan’da daha üst boyutlara ulaşmış durumdadır. Çin Komünist…

Okumaya devam edin Çin’in Doğu Türkistan’daki İslam’a Karşı Savaşı

Doğu Türkistan’daki Müslümanlara “Çin İşkencesi”

Ancak itiraz eden, üzerinde, evinde, iş yerinde Kur’an ve İslam’ı objeye rastlanan, Çince konuşmayı reddeden, alkol almayan, börtü-böcek yemeyen, kadınlardan inancından dolayı örtülü olanlar, etek boylarının diz kapakları hizasında olanlar, camiye gittiği tespit edilenler, gece vakti evine kalmak için gelen Çinlileri evine almama gibi uydurma suçları(!) işleyenler ise doğrudan çöldeki ölüm kamplarına götürülüyor. Aslan BALCI Gazeteci-Yazar Kadim İslam beldelerinden Doğu Türkistan ve Müslüman Uygur halkı 1949 yılından beri Komünist Çin’in işgali altında etnik soykırım ve asimilasyona karşı direniyor. Siyonist İsrail’in Gazze’de yaptığı gibi Pekin rejimi de bölgeyi abluka altına alarak kentleri adeta açık cezaevine çevirdi. Şi Cinping idaresi, bölgedeki Müslüman Uygur Türklerinin Çinlileşmesi için her…

Okumaya devam edin Doğu Türkistan’daki Müslümanlara “Çin İşkencesi”

Çin’in Doğu Türkistan’daki Dini ve Kültür Politikaları

Çin Komünist Partisi (ÇKP), 11 Eylül 2001 tarihinde ABD’deki 11 Eylül saldırısı sonrası Doğu Türkistan’da görmek istemediği her şeyi terör adı altında nitelendirdi ve Doğu Türkistanlıların dini ve kültürel yaşam tarzlarını “aşırılık” olarak tanımladı. Nurettin İZBASAR Yazılı kaynakların ifade ettiği gibi Türklerin ana yurdu olarak bilinen Doğu Türkistan, İslam öncesinde Hun İmparatorluğu, Büyük Göktürk devleti ve Orhun Uygur kağanlığı tarafından yönetilirken 10. yüzyılda Karahanlı Tekinlerinden Satuk Buğra’nın İslamiyet’i kabul etmesiyle eş zamanlı olarak devlet iktidarını da ele geçirmesiyle birlikte Karahanlı devleti, Türkistan bölgesindeki ilk Müslüman Türk devleti oldu. Bu devlet, Doğu Türkistan topraklarını merkez edinerek geniş Türkistan sahasının Müslümanlaşma sürecini hızlandırdı ve Doğu Türkistan bölgesi…

Okumaya devam edin Çin’in Doğu Türkistan’daki Dini ve Kültür Politikaları