Yapay Zeka

Yapay Zekâ ve İnsanlığın Geleceği

Veri işleme ve analiz konusundaki üstünlüklerine rağmen, makinelerin insana özgü anlam yaratma kapasitesini tam olarak kopyalaması mümkün görünmüyor. İnsanın kırılganlığı, belirsizlik karşısındaki yaratıcı tepkileri ve sezgisel anlayışı; teknolojik sistemlerin ulaşamayacağı nitelikler olarak öne çıkıyor. Geleceğin en değerli becerileri, tam da bu insani özellikleri korumak ve geliştirmek üzerine şekillenecek. Hüseyin Ensari ERYILMAZ Dr., Eğitimci İnsanlık tarihi boyunca hayatı kolaylaştırmak için sayısız icat gerçekleştirildi. Ateşin keşfinden, dilin oluşumuna; yazının icadından, buhar makinesine kadar her adım kurduğumuz medeniyetleri şekillendirdi. Bugünse yapay zekâ (YZ) teknolojisi, bu uzun yenilikler zincirinin en çarpıcı halkalarından biri olarak karşımızda duruyor. Ancak bu teknoloji, diğer tüm icatlarımızdan farklı olarak insan zekâsını taklit etmekle kalmıyor,…

Okumaya devam edin Yapay Zekâ ve İnsanlığın Geleceği

Durdurulamaz “İlerleme”nin Laneti!

Bugün entelektüel söylemlerde, matbuat dünyasında, radyo ve TV programlarında “ilerici-gerici” tasnifi sadece bizim ülkemizde değil, küresel ölçekte devam etmektedir. Kimilerine göre, ilerleyebilmek için artık tarihin çöplüğüne atılması gereken dinden kurtulmak gerekirken; kimilerine göre ilerlemenin asıl itici gücü dindir. Mehmet ÖDEMİŞ Dr. Öğr. Üyesi, Ege Ün. Birgivi İlahiyat Fak. Tarih boyunca insanoğlunun teknolojiyle kurduğu ilişki hep tartışma konusu olmuştur. Zira teknik ve onun daha sofistike biçimi olan teknoloji, beraberinde pek çok kolaylık, yarar ve kâr getirirken, ihtilaflı bir “ilerleme”ye hizmet etmiştir. İçinde bulunduğumuz yaşamsal koşullarda, teknolojik ilerlemenin üretenler için kapitalist, tüketenler içinse konformist yararları açık bir şekilde deneyimlenmektedir. Pratik yararlarına odaklananlar için “ilerleme”nin mahiyeti hakkında düşünmek…

Okumaya devam edin Durdurulamaz “İlerleme”nin Laneti!

Yapay Zekâ: Sessiz Devrim Görünür Etkiler

Yapay zekâ, makine öğrenimi sayesinde verilerden kendi kendine öğrenebiliyor; yani programcılar her adımı tek tek yazmasa da sistem, örneklerden yola çıkarak kurallar oluşturabiliyor. Bunu yaparken de tıpkı insan beynindeki nöronlara benzeyen yapay sinir ağlarını kullanıyor; böylece gelen bilgileri katman katman işleyerek anlam çıkarıyor. Vahit YALIN FSMVÜ İslami İlimler Fak., Doktora Öğrencisi Bir sabah uyandığınızda telefonunuz size bir dostunuzun ya da eşinizin doğum gününün yaklaştığını hatırlatıyor. Hediye önerileri isteyip istemediğinizi soruyor. Bilindik video izleme platformu, favori programlarınızı ya da sevdiğiniz şarkıları öneri olarak sunuyor. Sosyal medyada bir dostunuzun profili önünüze düşüyor: “Bunu tanıyor olabilir misin?” Telefonunuzdaki fotoğraflar, “anı” başlığıyla ya da çektiğiniz şehrin adıyla kendiliğinden bir…

Okumaya devam edin Yapay Zekâ: Sessiz Devrim Görünür Etkiler

Murat Kirişçi ile Mahremiyet, Manipülasyon ve İnsansızlaştırma Bağlamlarında Yapay Zekâyı Konuştuk

"Fişini çektiğimizde durdurabileceğimiz hiçbir sistem bizden daha güçlü olamaz. Çünkü insan dışında hiçbir varlık akıl ve irade sahibi değildir. Fişini çektiğimiz hiçbir şey — ben fişi çekeceğim ve o duracak — benden nasıl güçlü olabilir? Nasıl benim dengim ya da benzerim olabilir? Allah-u Teâlâ yalnızca biz insanları akıllı ve iradeli olarak yaratmıştır. Bu makineleri üreten de biziz. Bir ya da birkaç işi bizden daha iyi yapabilirler. Ancak üç-dört işten fazlası olduğunda bizden yani insanoğlundan daha iyi yapamazlar. Yani makineler aynı anda çok fazla işi de yapamıyorlar." Prof. Dr. Murat Kirişçi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Bölümü öğretim üyesidir. İNSİCAM S: Hocam, yapay zekâ kullanımı…

Okumaya devam edin Murat Kirişçi ile Mahremiyet, Manipülasyon ve İnsansızlaştırma Bağlamlarında Yapay Zekâyı Konuştuk

Neden Yapay Zekâ Bugünlerde Popüler Oldu?

ChatGPT ve benzeri sistemlere LLM (Large Language Model – Büyük Dil Modeli) diyoruz. Bu modellerin özelliği, milyonlarca yapay sinir ağı içeriyor olmaları ve bu sinir ağlarının milyarlarca kelimeyle eğitilmiş olmasıdır. Yapay sinir ağlarında, bir sinir düğümünden diğerine bağlantı kurulurken, bu bağlantılar belirli ağırlıklarla çarpılır. İstenilen sonucu elde etmek için bu ağırlıkların ayarlanmasına yapay sinir ağının eğitilmesi denir. Ensar GÜL Prof. Dr., Maltepe Üni. Öğretim Üyesi Yaklaşık 75 sene önce, bilgisayarın icadı ile birlikte bir insanın saatlerce uğraşıp yaptığı hesaplamalar saniyeler içinde yapılmaya başlandı. Bilahare, sadece bilimsel hesaplarda değil, şirketlerin günlük işlerinin yapılmasında da bilgisayarlar kullanılmaya başlandı. Örneğin, binlerce kişinin çalıştığı bir şirkette maaş hesaplamaları ve…

Okumaya devam edin Neden Yapay Zekâ Bugünlerde Popüler Oldu?

Kleist’in Tehlikeli Oyunu

Merak, insanoğlunun tekâmülü için itici bir güç. Rab, yaptığı icatlarla çağ kapatıp çağ açabilen insana, zekâsının zekâtını verebildiği ölçüde, âlemde mevcut olan her ilmi kıyamete kadar açığa çıkarabilecek “akıl” vermiş. Bunun yanında, Dünya’nın gelişimiyle beraber kibir artışı paralel giden insanları ise rahmetinin bir gereği olarak kimi zaman “sivrisinek”, kimi zaman “su”, kimi zamanda “korkunç bir sesle” çağının ruhuna uygun şiddetli cezalarla hadlerini bildirerek; insanın kendi elleriyle kendi varlığını ortadan kaldırmasına izin vermemiştir. Nihal PAKIRDAŞI Ewald Georg von Kleist, 1745 yılında, bugünün tabiriyle bir akımı bir çivi aracılığıyla geçirmeye çalışırken, eli yanlışlıkla çiviye değer ve Kleist’i elektrik çarpar. Avrupa’da, ardından Amerika’da heyecan yaratan bu durumu kısa…

Okumaya devam edin Kleist’in Tehlikeli Oyunu

Ercan Öztemel ile Yapay Zekâ Üzerine

Prof. Dr. Ercan Öztemel 1962 yılında Elazığ’da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini İstanbul’da tamamladı. 1984 yılında İTÜ Sakarya Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1985-1987 yılları Boğaziçi Üniversitesinde Yüksek Lisans, 1988-1992 yılları arasında İngiltere'de Galler Üniversitesi Elektrik, Elektronik ve Sistem Mühendisliği Okulu, Sistem Mühendisliği Bölümünde  doktora çalışmalarını tamamladı. Halen, Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği bölümünde Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanı olarak çalışmaktadır.  Yapay zekâ, zeki imalat sistemleri, yönetim bilişim sistemleri, benzetim ve modelleme, askeri benzetim,  simülatörler, stratejik planlama, kalite yönetimi gibi alanlarda araştırmalar yapmaktadır. Bu konularda çok sayıda makale, bildiri ve kitapları bulunmaktadır. İNSİCAM S: Kıymetli hocam merhabalar. Yapay zekânın insanlık tarihini…

Okumaya devam edin Ercan Öztemel ile Yapay Zekâ Üzerine

Kuantum Fiziği Perspektifinden Yapay Zekâ

Kuantum, bize eşyanın özünde müşahide, yani şuura ilişkin olduğunu haber verir. Yapay zekâ ise her ne kadar muazzam verilerden yeni tertipler türetebilse de, kendi gerçekliğini idrak eden bir “özne” değildir. O, ihtimallerin matematik hesabını yapabilir, lâkin varlığın niçinliğine dair bir idrak taşımaz. Abdullah KOÇ Beşeriyet, tarih boyunca belki de hiç olmadığı kadar iki büyük inkılâbın eşiğinde bulunmaktadır: kuantum fiziği ve yapay zekâ. Birincisi, eşyayı en temel mertebede kavrayış tarzını altüst etmiş; maddenin sanıldığı gibi katı, mekanik ve mutlak bir cevher olmayıp, bilâkis ihtimallerle örülü, nazarla varlık kazanan, adeta bir “mânâ dokusu” taşıdığını açığa çıkarmıştır. İkincisi ise, insana mahsus telâkki edilen akıl ve şuur sahasına müdahil…

Okumaya devam edin Kuantum Fiziği Perspektifinden Yapay Zekâ

Yapay Zekâ, Sun’î Akıl

Her şeyden önce, bizim için en önemli tarafı inancımızla alâkalı olan kısmıdır. Bu teknolojik gelişme, İslami bakımdan nerelerde, hangi şartlar altında kullanılabilir? Menfi ve müspet tarafları nelerdir, kimler tarafından kullanılmalıdır vb. sorulara cevap aranmalıdır. Mucahid YILDIZ Daha önceki kaleme aldığım birçok yazımda ifade ettiğim gibi, günümüz insanlarının ekseriyeti teknolojik gelişmenin medeni bir gelişme olduğunu sanıyor. Halbuki asıl medeni kemâliyet, manevi hayatımızdaki güzelliklerin, saadetin ve huzurun artmasıdır. Birçok maddi rahatlıklar, insanların ruh âleminde olduğu gibi bedeninde de birtakım rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Mesela telefon ya da bilgisayar başında saatlerce hareketsiz kalmaları, hem psikolojilerini hem de beden sıhhatlerini menfi bir tesir altında bırakıyor. Bugün “yapay zekâ”, Almanca'da “Künstliche…

Okumaya devam edin Yapay Zekâ, Sun’î Akıl

Mamosis ve Ötesi: Türkiye’den Doğan Yapay Zekâ Başarı Hikâyesi

Yapay zekânın tüm bu potansiyeli içinde, onun insanlıkla en derin ve en anlamlı bağı kurduğu alan, şüphesiz sağlık sektörüdür. Teknolojinin gücü ve rasyonel doğası burada insan hayatına dokunarak bir şifa ve umut aracına dönüşüyor. Oğuzhan ÇEVİK Mamosis Yapay Zeka Sağlık Yazılımları Kurucu Ortağı Yapay zekâ, kökleri 20. yüzyılın ortalarına dayanan, makinelerin insan benzeri zihinsel yetenekler sergilemesini amaçlayan bir bilim dalıdır. İlk dönemlerinde daha çok teorik tartışmalar ve basit hesaplama yetenekleriyle sınırlı olan bu alan, bilgisayar gücünün artması ve "makine öğrenmesi" gibi devrimci modellerin geliştirilmesiyle kabuk değiştirdi. Dün satranç oynayan bilgisayarlar bilim dünyasını hayrete düşürürken, bugün yapay zekâ, izlediğimiz diziye göre yenisini öneren platformlardan karmaşık finansal…

Okumaya devam edin Mamosis ve Ötesi: Türkiye’den Doğan Yapay Zekâ Başarı Hikâyesi