Bu çalışma, 7 Ekim 2023’ten bu yana Aksa Tufanı sürecinde bizatihi süreci inşa eden, yöneten ve uzak yakın demeden destekleyen kilit aktörleri tanıtmak için yapılmıştır.
Hazırlayan: Mehmet YETİM
Ebu Ubeyde
Ebu Ubeyde’nin erken dönem yaşamına ilişkin ayrıntılar sınırlı. 2005 yılında bir muhabire konuşan Ebu Ubeyde, ailesinin 1948 yılında Siyonist milisler tarafından tarihi Filistin topraklarından zorla sürüldüğünü ve Gazze Şeridi’nde adını vermediği bir köye geldiklerini söyledi. Aynı röportaj sırasında 20’li yaşlarının başında olduğunu ima etti, ki bu da 1980’lerin başında ya da ortasında doğduğunu gösteriyor. HAMAS, Ebu Ubeyde’nin adını, yüzünü ve kişisel bilgilerini hiçbir zaman açıklamadı. Biz ise O’nu, işgalcilere haddini bildiren işaret parmağından tanıyoruz.
Saldırılar başladıktan iki gün sonra yaptığı bir konuşmada, İsrail’in masum sivillerin yaşadığı bir konutu bombalaması halinde bir İsrailli esirin idam edileceği uyarısında bulundu. Ancak bu tehdit hiçbir zaman gerçekleşmedi.
Günler sonra yaptığı bir başka konuşmada, 7 Ekim saldırısının planlanmasına 2021 Mayıs’ında yaşanan 11 günlük savaşın ardından başladıklarını söyledi.
Grubun yaklaşık 4.500 üyesinin operasyonun yürütülmesinde yer aldığını ve bunların 3.000’inin sahada görev yaptıklarını açıkladı.
Ebu Ubeyde, “Aksa Tufanı Operasyonu” olarak adlandırılan saldırının hedeflerini de detaylandırdı. Ana hedefin İsrail ordusunun Güney Komutanlığı’nın bir parçası olan “Gazze Tümeni” ni yok etmek olduğunu söyledi.
Ebu Ubeyde’ye göre diğer hedefler arasında tümene bağlı askeri mevziler ve Gazze Şeridi’ni çevreleyen 22 yerleşim biriminin içi de vardı.
Konuşmasında “Operasyonun stratejik aldatmacası, askeri planlaması ve göz kamaştırıcı uygulaması düşmanı şok etti” dedi.
“Düşman ciddi bir stratejik başarısızlığa uğradığını biliyor. Bu büyük ve eşi benzeri görülmemiş başarısızlığın ardından şimdi masum sivillere karşı en korkunç suçları işliyorlar.” diye ekledi.
Ebu Ubeyde hepimizin bildiği o ünlü konuşmalarından birini 28 Ekim’de yapmış ve Arap liderlerini Gazze’ye insani yardım ulaştırmadaki yetersizlikleri nedeniyle ağır şekilde eleştirmişti.
İsmail Haniyye
İsmail Abdusselam Heniyye, tarihi Filistin topraklarının Askalan (Aşkelon) kentinden göçe zorlanan Filistinli bir ailenin çocuğu olarak 29 Ocak 1963’te Gazze’deki Şati Mülteci Kampı’nda dünyaya geld. Heniyye, mülteci kamplarından liderliğe uzanan hayatı ile Filistin’in bağımsızlığı için uzunca bir süre mücadele veren HAMAS’ın en önemli liderlerindendi.
Katil İsrail ordusu, 10 Nisan’da Ramazan Bayramı dolayısıyla Gazze kentinin batısındaki Eş-Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden HAMAS Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı vurmuştu. Saldırıda 3 oğlu ve 4 torununu şehit veren Heniyye, “çocuklarının Gazze’yi terk etmediğini, Kudüs’ün ve Mescid-i Aksa’nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiğini” söylemişti. HAMAS Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, Tahran’da kaldığı konutuna düzenlenen saldırıda şehit oldu. (31 Temmuz 2024)
Yahya Sinvar
Yahya Sinvar, 1962 yılında Gazze’nin güneyinde Han Yunus kampında doğdu.
7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu’nun, mimarlarındandır. Gazze’deki direnişi yöneten ve esir takası konularında son kararı veren isimdir. HAMAS Siyasi Bürosu Başkanı İsmail Heniye’nin, Tahran’da şehit edilmesinin ardından Yahya Sinvar, oy birliğiyle hareketin yeni lideri oldu.
Muhammed Deyf
Filistin direnişini organize eden, işgalciyi sarsan komutan Muhammed Deyf, 1965 yılında Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus kentinde, Filistin’i özgürleştirmek için ilk kurşunların atıldığı bir ortamda dünyaya geldi.
7 Ekim 2023 tarihinde ses kaydı yayımlanan Deyf, Aksa Tufanı operasyonunun başladığını duyurdu. Deyf, “Düşman güçlerini hedef alan ilk saldırıda 5 bin füze ve roket atıldı.” ifadesini kullandı. Mücahidler, Deyf’in talimatlarıyla karadan, denizden ve havadan harekete geçti. İsrail bölgelerini kontrol altına alan mücahidler, Siyonistleri öldürdü ve bir kısmını da Gazze Şeridi’ne götürdü. İşgalcilerin Filistinli sivillere yönelik yüzlerce katliam gerçekleştirdiğini kaydeden Deyf, “Bugün Aksa’nın, ümmetimizin ve kahraman mücahitlerimizin öfkesi patladı. Bu sizin gününüz. Düşmana vaktinin sona erdiğini anlatın.” dedi. Ümmete seslenen Deyf, Müslümanları Filistin’e doğru akın etmeye ve Mescid-i Aksa’yı işgalden kurtarma şerefine nail olmaya davet etti.
Halid Meşal
Meşal, 1956’da Batı Şeria’da doğdu. HAMAS’ın kurucularından ve 2004’ten beri İslami Direniş Hareketi’nin siyasi lideri olan Halid Meşal, hayatının büyük bir kısmını Filistin toprakları dışında geçirdi.
HAMAS’ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal, 7 Ekim operasyonlarına ilişkin: “Saldırılarda amaç İsrail askerlerini kaçırıp, 5 bin 500 mahkûmumuzu geri almaktı.7 Ekim olmasaydı belki de Aksa’nın yıkıldığını görecektik.” dedi.
Mervan İsa
7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlenen saldırının planlayıcılarından olan Mervan İsa, 2012 yılından bu yana HAMAS’ın askeri kanadı Kassam Tugayları’nın ele geçirilemeyen lideri, Muhammed Deyf’in yardımcılığını yapıyordu.
Mervan İsa, HAMAS’ın üst düzey yöneticileri arasında yer almasına rağmen az bilinen üyelerden biriydi. Düşük bir profil çiziyor ve nadiren kamuoyu önüne çıkıyordu.
7 Ekim saldırılarındaki rolünün yanı sıra, 2000’li yıllardaki İkinci İntifada sırasında işgalci İsrail yerleşimlerine sızmayı amaçlayan operasyonlar planladığı da düşünülüyor.
Salih El Aruri
57 yıllık ömrünün 21 yılını işgal hapishanelerinde geçiren Aruri, HAMAS lideri İsmail Heniyye’nin yardımcılığını ve Kassam Tugaylarının Batı Şeria kolunu yönetiyordu.
Salih El Aruri, 7 Ekim sabahında HAMAS’ın şehit lideri İsmail Heniyye ve birlikte bulunduğu önemli isimlerle beraber operasyon sabahı şükür secdesine gitmişti. İşgalci İsrail’in bulunduğu yeri bombalaması sonucu Komutan Salih el Aruri’nin 3 arkadaşıyla birlikte şehit oldu.
Usame Hamdan
Usame Hamdan, 1965 yılında Lübnan’ın Sayda kentinde doğdu. HAMAS’ın dış ilişkiler sorumlusu olarak görev yapan Hamdan, hareketin uluslararası alandaki temsilcisi olarak tanınır.
Usame Hamdan, “Aksa Tufanı Operasyonu, Filistin davasını tasfiye etmeyi, toprakları kontrol etmeyi ve Yahudileştirmeyi engelleyen; mübarek Mescid-i Aksa ve kutsal mekanlar üzerindeki egemenliği çözmeyi ve Gazze Şeridi’ndeki haksız kuşatmayı sona erdirmeyi amaçlayan, İsrail planlarına karşı koymak için gerekli bir adım ve doğal bir tepkiydi. Bu, işgalden kurtulma çerçevesinde doğal bir adımdı.” dedi.
Halil el-Hayya
HAMAS Siyasi Bürosu başkan yardımcısı el-Hayya, HAMAS Diplomasi Müzakere Heyeti Başkanı olarak ateşkes görüşmelerine katıldı. Şehit olan Salih el Aruri’nin yerine geçmiştir.
Musa Ebu Merzuk
HAMAS Uluslararası İlişkiler Ofisi Başkanıdır. Aksa Tufanı’ndan sonra “Başkenti Kudüs olan bağımsız bir devletin kurulması için yola çıktık” ifadelerini kullandı.
Wael Dahdouh
Gazeteci Wael Dahdouh, Filistinli bir gazeteci ve El Cezire’nin Gazze büro şefidir.
Al Jazeera Arabic’in Gazze’deki büro şefi Wael Al-Dahdouh’un eşi, biri 15, diğeri 8 yaşındaki çocukları ve 18 aylık torunu İsrail’in hava saldırılarında hayatını kaybetti. Wael Al-Dahdouh, eşi, çocukları ve torunlarını defnettikten bir gün sonra Gazze’deki görev yerine geri döndü ve sonra sahada haber yapmaya devam etti.
Ghassan Abu Sitte
Başta Gazze Şeridi olmak üzere, çatışma bölgelerinde cerrah olarak tıbbi yardım sağlamasıyla tanınan Glasgow Üniversitesi Rektörü İngiliz- Filistin kökenli Dr. Ghassan Abu-Sittah, tüm dünyanın tanıdığı önemli bir isimdir.
Gazze’deki durumu dünyaya duyurmaya çalışan cerrah, işgalci İsrail’in 17 Ekim’de Gazze’de bombaladığı ve 500 kişinin hayatını kaybettiği El-Ehli Baptist Hastanesinin önünde, cenazelerin arasında düzenlenen basın toplantısıyla hafızalara kazındı.
Hastanelerdeki tıbbi yetersizlikler nedeniyle 40 gün sonra Gazze’den ayrılmak zorunda kaldı.
Ebu Şuca
Genç yaşına rağmen Batı Şeria’daki Tulkarm şehrini direnişin kalesi haline getiren Kudüs Seriyyeleri komutanı şehit Muhammed Cabir (Ebu Şuca), şu sözlerle hafızalara kazındı:
“İnşallah sizin yüzünüzü kara çıkarmayacağız, sizin yolunuzda kalacağız. Ümit ederiz tüm şerefli insanlar sizi yüzüstü bırakmayacak ve şehitlerin yolunda kalacak.”
Aksa Tufanı’nı başlatan mücahitleri kasteden bu sözler, Tulkarm’daki Nur Şems kampına 29 Ağustos’ta düzenlenen işgal saldırısında şehit olan Ebu Şuca’ya aitti.
Ebu Hamza
Ebu Hamza, Filistin İslami Cihad Hareketi’nin, silahlı kanadı Kudüs Tugayları’nın askeri sözcüsüdür.
Aksa Tufanı’ndan sonra: “İslam ülkelerinin yöneticilerine ve halklarına diyoruz ki mahşerde Allah’a ne diyeceksiniz? Biz orucumuzu tuttuk, namazımızı kıldık ama Filistin’e yardım edemedik. Allah bize yeter O ne güzel vekildir mi diyeceksiniz?” diyerek ümmete seslenmişti.
Mahir el Cazi
Mahir Ziyab Hüseyin El Cazi, 39 yaşında Ürdün vatandaşlığına sahip ve Ürdün’ün güneyindeki Petra şehrinin doğusundaki Azrah kasabasındandır.
Ürdün-İsrail sınırında 3 işgalci İsrail askerini öldüren Ürdünlü kamyon şoförü şehid Mahir El Cazi’nin, şehit olmadan önce bıraktığı vasiyetinde, ”Gazze’de, Filistin’de kardeşlerimize, çocuklarımıza, kadınlarımıza yönelik korkunç katliamlar işleyen Siyonist işgalcilere karşı bir duruş sergilenmesini istiyorum. Kardeşlerim, İslam’ın evlatları, eğer dininiz yoksa en azından sizde kıskançlık ve izzet olsun!” dedi.
Aaron Bushnell
Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri’nde görevli mühendis bir asker olan Busnell’in intiharı, Amerikan kamuoyunu ayağa kaldırdı.
ABD Hava Kuvvetleri’nde aktif görevde olan 25 yaşındaki Aaron Bushnell, işgalci İsrail’in Washington Büyükelçiliği önünde, Gazze’deki soykırıma karşı çıkmak için kendini ateşe vermişti. Busnell’in ölümü, Amerikan aktivizmini başka bir boyuta taşıdı. Amerikalılar, ödedikleri vergilerle Amerikan yönetiminin yeni bir soykırımı finanse ettiğine dair inançlarını tazelemiş oldu.
Ayşenur Ezgi Eygi
İşgalci İsrail askerlerinin şehit ettiği, Amerikan vatandaşı Türk aktivisttir.
Haziran ayında, Washington Üniversitesi’nden mezuniyet diplomasını kefiyesiyle aldıktan sonra 6 Eylül 2024’te kendisiyle aynı kaderi paylaşan Rachel Corrie gibi Uluslararası Dayanışma Hareketi üyesi olarak, Batı Şeria’da yerleşimlerin genişlemesine karşı Filistinli çiftçilerin düzenlediği protestoda işgalci İsrail askerlerinin açtığı ateşle şehit edildi. İsrail Eygi’nin ölümü kazayla oldu dedi. ABD’den yetkililer de benzeri bir açıklamayla olayın üstünü örttü. Dünyanın çeşitli yerlerindeki vicdan sahipleri ise meydanlara dökülerek bu durumu protesto etti.
Hind Receb
6 yaşında, İsrail tarafından katledilen çocuktur.
Gazze’de, işgalci İsrail’in saldırısında akrabalarını kaybettiği bir arabanın içinden saatlerce Kızılay görevlileriyle telefonda konuşarak yardım isteyen, ancak 12 gün sonra işgal güçleri tarafından 355 adet mermi sıkılarak şehit edilen 6 yaşındaki Gazzeli Hind Receb, Siyonist muhterislerin caniliğini tüm dünyaya bir kez daha göstermiştir.
Raşid Gannuşi
Tunuslu siyasetçi, Nahda Hareketi’nin lideridir.
Tunus’ta siyasi tutuklu olarak Nisan ayından beri hapishanede tutulan Nahda Hareketi lideri Raşid El-Gannuşi, Aksa Tufanı için bir destek mektubu kaleme aldı. “Aksa Tufanı Nuh tufanı gibi olacak: Tüm dünyayı sular altında bırakacak, insani olması ve fasid olan her şeyden kurtulması için dünyayı yeniden inşa edecek. Aksa Tufanı, İslam’ın tecdidi; insanlığın yenilenmesi ve yeni bir dünyanın, özgürlük adalet, kardeşlik ve eşitlik dünyasının müjdesidir!” sözleriyle Tufan’ın en büyük destekçilerinden biri olmuştur.
Enver İbrahim
Malezya Başbakanı İbrahim, işgalci İsrail bayraklı tüm gemilerin karasularına girmesini ve İsrail’e giden gemilerin limanlarına yanaşmasını yasakladı. İsrail’in tüm insani değerleri yok sayarak Gazze halkına karşı işlediği suçlara somut yanıtlar vermeye devam edeceğini belirtti. Ayrıca İbrahim, BM’nin olası bir barış gücüne Malezya’nın doğrudan askeri destek vereceğini belirtti.
Muhammed Muizzu
Maldivler Devlet Başkanı Muizzu, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları nedeniyle işgalci İsraillilerin ülkeye girişini yasaklama kararı aldı. Devlet Başkanı, turizme dair endişelere rağmen ülkesine İsrailli sokmamakta kararlı olduklarını ifade etti. Ayrıca Muizzu, İsrail’in soykırım suçundan yargılanması hususundaki ısrarını BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada bir kez daha belirtti.